संदेश

2017 की पोस्ट दिखाई जा रही हैं

पण्डित के लक्षण

चित्र
!!!---: पण्डित के लक्षण :---!!! ==================== जब धृतराष्ट्र ने राजकाज दुर्योधन को सौंप दिया , तब महात्मा विदुर ने इसका विरोध किया । इसी प्रसंग में उन्होंने दुष्ट और पण्डित के लक्षण बताएँ हैं । यहाँ पण्डित से अभिप्राय विद्वान् व सज्जन व्यक्ति है । जातिगत शब्द कतई नहीं । जिनके अन्दर ये लक्षण पाए जाते हैं, वही "पण्डित" है । पण्डित का व्याकरण में अर्थ है--"पण्डा अस्य अस्ति इति पण्डितः ।" "पण्डा" बुद्धि को कहा जाता है । यह प्रसंग महाभारत के "उद्योग पर्व" से उद्धृत है । इसे "विदुर प्रजागर" भी कहा जाता है । इसकी संख्या है---३३.१६ "निषेवते प्रशस्तानि निन्दितानि न सेवते । अनास्तिकः श्रद्दधानः एतत् पण्डित लक्षणम् ।।" १६ ।। अर्थः---पण्डित या प्राज्ञ वह है जो जीवन में प्रशस्त लक्ष्य को चुनता है, निन्दा योग्य कर्मों में नहीं पडता है । उसके कर्मों में श्रद्धा होती है और वह ईश्वर की सत्ता में विश्वास करता है । "क्रोधो हरर्षश्च दर्पश्च ह्रीः स्तम्भो मान्यमानिता । यमर्थान्नापकर्षन्ति...

नष्ट करने वाले पदार्थ

चित्र
नष्ट करने वाले पदार्थ =================== "जरारूपं हरति हि धैर्यमाशा मृत्युः प्राणान् धर्मचर्यामसूया । क्रोधः श्रियं शीलमनार्यं सेवा ह्रियं कामः सर्वमेवाभिमानः ।।" (महाभारत--उद्योगपर्व--३५.५०) अर्थः---- बुढापा रूप को, आशा धैर्य को, मृत्यु प्राणों को, ईर्ष्या धर्म को, क्रोध बडप्पन (श्रेष्ठता) को, नीच पुरुष की सेवा चरित्र को, कामवासना लज्जा को और अभिमान सर्वस्व को नष्ट कर देता है । ===============================    वेबसाइट--- www.vaidiksanskritk.com www.shishusanskritam.com वैदिक साहित्य की जानकारी प्राप्त करें--- www.facebook.com/vaidiksanskrit www.facebook.com/shabdanu संस्कृत नौकरियों के लिए--- www.facebook.com/sanskritnaukari आयुर्वेद और हमारा जीवनः-- www.facebook.com/aayurvedjeevan चाणक्य-नीति पढें--- www.facebook.com/chaanakyaneeti लौकिक साहित्य पढें--- www.facebook.com/laukiksanskrit आर्ष-साहित्य और आर्य विचारधारा के लिए www.facebook.com/aarshdrishti सामान्य ज्ञान प्राप्त करें--- www.facebook.com/...

क्षितौ राजते भारतस्वर्णभूमिः

चित्र
============================= www.vaidiksanskrit.com =============================== हमारे सहयोगी पृष्ठः-- (१.) वैदिक साहित्य हिन्दी में www.facebook.com/vaidiksanskrit (२.) वैदिक साहित्य और छन्द www.facebook.com/vedisanskrit (३.) लौकिक साहित्य हिन्दी में www.facebook.com/laukiksanskrit (४.) संस्कृत निबन्ध www.facebook.com/girvanvani (५.) संस्कृत सीखिए-- www.facebook.com/shishusanskritam (६.) चाणक्य नीति www.facebook.com/chaanakyaneeti (७.) संस्कृत-हिन्दी में कथा www.facebook.com/kathamanzari (८.) संस्कृत-काव्य www.facebook.com/kavyanzali (९.) आयुर्वेद और उपचार www.facebook.com/aayurvedjeevan (१०.) भारत की विशेषताएँ-- www.facebook.com/jaibharatmahan (११.) आर्य विचारधारा www.facebook.com/aryamoti (१२.) हिन्दी में सामान्य-ज्ञान www.facebook.com/jnanodaya (१३.) संदेश, कविताएँ, चुटकुले आदि www.facebook.com/somwad (१४.) उर्दू-हिन्दी की गजलें, शेर-ओ-शायरी www.facebook.com/dilorshayari (१५.) सूक्ति-सुधा www.facebook.com/suktisudha (१६.) आर्यावर्त्त-गौरवम् www.facebook.com/aryavartgaurav (१...